Cẩm nang Bảo hiểm nhân thọ, chương II_ 4: Giới thiệu sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư

Dự án Trung tâm đào tạo Bảo hiểm Việt Nam (TTĐTBHVN) của Bộ Tài chính có một phần nâng cao năng lực hoạt động của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (HHBHVN) trong đó có tuyên truyền bảo hiểm tới công chúng. HHBHVN chọn hình thức tuyên truyền là xây dựng 02 cuốn Cẩm nang bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm phi nhân thọ giành cho khách hàng và đã được Ban Chỉ đạo, Ban Quản lý Dự án chấp thuận.

Cuốn Cẩm nang bảo hiểm nhân thọ dành cho khách hàng do Ông Phùng Đắc Lộc - Tổng Thư ký HHBHVN và Tiến sỹ Phí Trọng Thảo – Giám đốc Trung tâm đào tạo Bảo Việt làm đồng chủ biên. Tập thể tác giả bao gồm các chuyên gia bảo hiểm của HHBHVN và bộ môn bảo hiểm Học viện Tài chính biên soạn.

Cẩm nang bao gồm các câu hỏi và câu trả lời xuyên suốt từ Luật kinh doanh bảo hiểm và các văn bản pháp quy hướng dẫn thi hành Luật kinh doanh bảo hiểm, giới thiệu về bảo hiểm nhân thọ, giới thiệu một số loại sản phẩm bảo hiểm nhân thọ cơ bản, giới thiệu thị trường bảo hiểm Việt Nam và các DNBH nhân thọ.

Sau khi biên soạn xong, dự thảo Cẩm nang được gửi đi lấy ý kiến góp ý các DNBH, tổ chức Hội nghị tư vấn xin ý kiến góp ý của các chuyên gia trong lĩnh vực bảo hiểm. Trên cơ sở ý kiến đóng góp, tập thể tác giả đã chỉnh lý bổ sung cho Dự thảo Cẩm nang này.

Ngày 06/8/2007 Dự án TTĐTBHVN tổ chức nghiệm thu cuốn Cẩm nang và kết quả đánh giá Cẩm nang đạt loại xuất sắc.

Cẩm nang Bảo hiểm nhân thọ đáp ứng được phần nào nhu cầu của khách hàng đã đang hoặc sẽ mua bảo hiểm trong việc lựa chọn sản phẩm bảo hiểm, lựa chọn DNBH, giải quyết những thắc mắc, vướng mắc trong quá trình thực hiện hợp đồng bảo hiểm.

Cẩm nang còn là tài liệu hữu ích cho các cán bộ bảo hiểm tại các chi nhánh, công ty thành viên trong quá trình công tác và nâng cao trình độ kiến thức về chuyên môn của mình.

----------------------

IV. GIỚI THIỆU SẢN PHẨM BẢO HIỂM LIÊN KẾT ĐẦU TƯ

Câu hỏi 172. Có sản phẩm bảo hiểm nào thỏa mãn trọn gói hai nhu cầu bảo vệ tài chính trước các rủi ro và tiết kiệm, đầu tư thu lợi nhuận không?

Trả lời: Sản phẩm bảo hiểm nhân thọ hướng tới thỏa mãn hai nhu cầu cơ bản là bảo vệ và tiết kiệm. Tùy theo loại sản phẩm hai nhu cầu bảo vệ và tiết kiệm được ưu tiên ở các mức độ khác nhau: Có sản phẩm chỉ có yếu tố bảo vệ, có sản phẩm vừa bảo 
hiểm vừa tiết kiệm với mức độ ngang nhau v.v. Với sự phong phú đa dạng của sản phẩm bảo hiểm nhân thọ, khách hàng có thể dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu và khả năng tài chính. Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư (Tên tiếng Anh là 
Investment – Link) là sản phẩm giúp khách hàng thỏa mãn đồng thời hai nhu cầu là bảo vệ tài chính trước các rủi ro và tiết kiệm- đầu tư thu lợi nhuận, trong đó yếu tố tiết kiệm - đầu tư là chủ yếu. 

Câu hỏi 173. Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư có gì khác biệt so với những sản phẩm bảo hiểm nhân thọ khác?

Trả lời: Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư về cơ bản là sản phẩm kết hợp nhu cầu bảo vệ và tiết kiệm. Tuy nhiên, trong khi các sản phẩm bảo nhân thọ kết hợp khác có chia lãi thì sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư “không chia lãi”. Đối với các sản phẩm 
bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp khác, quỹ bảo hiểm được hình thành từ phí bảo hiểm sẽ được công ty bảo hiểm đầu tư và được sử dụng để chi trả tiền bảo hiểm cho khác hàng vì thế công ty bảo hiểm sẽ cam kết một mức lãi cố định trả cho khách hàng (sản 
phẩm có chia lãi). Đối với sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư người tham gia bảo hiểm sẽ là chủ đầu tư của các quỹ vì thế sẽ được hưởng lãi đầu tư thực tế của các quỹ đầu tư mà khách hàng lựa chọn (có nghĩa là nếu quỹ đầu tư có lãi cao khách hàng sẽ 
được hưởng lãi cao, ngược lại nếu quỹ đầu tư lãi thấp hoặc không có lãi khách hàng sẽ được hưởng lãi thấp hoặc không nhận được gì). Như vậy, những người muốn có cơ hội đầu tư với lãi suất cao nên tham gia sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư.

Câu hỏi 174. Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư được hiểu như thế nào?

Trả lời: Sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư là sản phẩm bảo hiểm nhân thọ không chia lãi bao gồm hai phần tương đối tách biệt nhau: phần bảo hiểm và phần đầu tư, trong đó phần đầu tư là chủ yếu. Khi tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư khách hàng phải đóng phí bảo hiểm đổi lại họ nhận được sự bảo vệ về tài chính của công ty bảo hiểm đồng thời có cơ hội tích lũy đầu tư với lãi suất cao. Phí bảo hiểm của khách hàng sẽ được chia làm hai phần:

- Phần thứ nhất: Dành cho bảo hiểm nhân thọ (chiếm tỷ lệ nhỏ trong phí bảo hiểm)
- Phần thứ hai: Dành cho tiết kiệm, đầu tư thu lợi nhuận (chiếm tỷ lệ lớn trong phí bảo hiểm). Thông thường công ty bảo hiểm có hai hoặc nhiều quỹ đầu tư để bên mua bảo hiểm lựa chọn; mỗi quỹ đầu tư được đầu tư theo một danh mục đầu tư xác định; phần lớn số phí bảo hiểm được phân bổ để mua các đơn vị quỹ đầu tư đã chọn. Bên mua bảo hiểm được hưởng lợi nhuận khi giá trị đơn vị quỹ tăng hoặc chịu tổn thất khi các giá trị các đơn vị quỹ giảm.

Câu hỏi 175. Có những loại bảo hiểm liên kết đầu tư nào?

Trả lời: Có nhiều loại sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư. Để chọn được sản phẩm phù hợp khách hàng nên căn cứ vào điều kiện tài chính, nhu cầu của bản thân và gia đình. 

Các loại bảo hiểm liên kết đầu tư cơ bản:

- Sản phẩm liên kết đầu tư trọn đời: Kết hợp giữa bảo hiểm trọn đời và đầu tư. Đây là một chương trình tài chính cho phép người tham gia có cơ hội tiết kiệm, đầu tư dài hạn trọn đời với lãi suất cao. Bên cạnh đó còn được bảo hiểm trong suốt cuộc đời để khi qua đời sẽ có một khoản tiền để lại cho người thân, người phụ thuộc. 

- Sản phẩm liên kết đầu tư hỗn hợp: Kết hợp giữa bảo hiểm hỗn hợp và đầu tư. Đây là một chương trình tài chính giúp khách hàng tích lũy, tiết kiệm một khoản tài chính trong một khoảng thời gian xác định với lãi suất cao thực hiện các dự định trong tương lai; đồng thời được công ty bảo hiểm bảo đảm tài chính nếu không may gặp rủi ro.

- Sản phẩm liên kết đầu tư trả tiền định kỳ: Kết hợp giữa bảo hiểm trả tiền định kỳ và đầu tư. Khi tham gia sản phẩm này khách hàng có cơ hội tích lũy, tiết kiệm, đầu tư với lãi suất cao để đến khi về già có những khoản tiền định kỳ để chi tiêu.

Câu hỏi 176. Khi tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư, khách hàng có cần am hiểu về đầu tư không?

Trả lời: Khi tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư, bên mua bảo hiểm được quyền quyết định việc đầu tư số phí bảo hiểm của mình vào quỹ nào phù hợp với kỳ vọng lợi nhuận và mức độ chấp nhận rủi ro. Hiểu biết về đầu tư sẽ rất có ích cho người tham gia bảo hiểm khi lựa chọn quỹ đầu tư. Tuy nhiên, người tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư không nhất thiết phải là một chuyên gia đầu tư. 

Việc đầu tư được người tham gia bảo hiểm ủy thác cho công ty bảo hiểm. Các chuyên gia đầu tư của công ty bảo hiểm có trách nhiệm tìm kiếm, lựa chọn các tài sản đầu tư để lập nên bản danh mục đầu tư (bao gồm nhiều loại tài sản đầu tư nhằm phân tán rủi ro và mang lại lợi ích cho người sở hữu các đơn vị đầu tư trong quỹ). Như vậy, Người tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư có thể yên tâm vì đã ủy thác đầu tư cho những chuyên gia hàng đầu (những người có kinh nghiệm và tinh thần trách nhiệm cao với “tiền” của khách hàng). Không những thế sản phẩm bảo hiểm liên kết đầu tư có tính minh bạch rất cao. Công ty bảo hiểm luôn cung cấp đầy đủ, chính xác, công khai các thông tin liên quan tới quỹ đầu tư:

- Mục tiêu, chính sách hoạt động của quỹ
- Chi phí quản lý liên quan
- Giá đơn vị của quỹ
- Báo cáo thường niên về lợi nhuận đầu tư
Với những thông tin trên, người tham gia bảo hiểm biết rõ phí bảo hiểm của mình được sử dụng như thế nào để đưa ra những quyết định đúng đắn.

Câu hỏi 177. Ngƣời tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư có phải chịu rủi ro đầu tư nào không?

Trả lời: Khi tham gia đầu tư, nhà đầu tư phải chú ý tới hai yếu tố cơ bản là: lãi suất đầu tư và khả năng thu hồi vốn (mức độ rủi ro). Những dự án đầu tư có mức độ rủi ro cao

- khả năng thu hồi vốn thấp thì khả năng thu lợi nhuận cao càng lớn, ngược lại mức độ rủi ro càng thấp

- khả năng thu hồi vốn cao thì lãi suất càng thấp (đây là quy luật phổ biến trong đầu tư). Chẳng hạn như: Khi đầu tư vào bất động sản, nhà đầu tư có cơ hội có lãi suất cao nhưng cũng phải chấp nhận rủi ro cao; khi đầu tư vào chứng khoán, nhà đầu tư có cơ hội thu lợi nhuận hoặc chịu thua lỗ tùy theo sự lên xuống của thị trường. Danh mục đầu tư do công ty bảo hiểm thiết lập luôn hướng tới mục tiêu tăng tối đa khả năng thu lợi nhuận, hạn chế tối đa mức độ rủi ro đầu tư. Tuy nhiên, không phải lúc nào, mục tiêu đó cũng đạt được, là chủ đầu tư người tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư phải chấp nhận rủi ro đầu tư.

Câu hỏi 178. Dựa trên cơ sở nào, người tham gia bảo hiểm có thể lựa chọn quỹ đầu tư tốt nhất cho mình?

Trả lời: Quỹ đầu tư tốt nhất là quỹ đầu tư có lãi suất và mức độ rủi ro phù hợp với mong muốn, khả năng của người tham gia bảo hiểm. Những điểm quan trọng người tham gia bảo hiểm cần chú ý khi lựa chọn quỹ đầu tư là:

- Mục đích/ thời hạn tiết kiệm và đầu tư của mình
- Mức độ chấp nhận rủi ro
- Hiệu quả hoạt động đầu tư của các quỹ đầu tư mà khách hàng lựa chọn
- Các chi phí liên quan để quản lý quỹ đầu tư

Những cơ sở trên là thông tin hữu ích để người tham gia bảo hiểm phân tích, đánh giá và lựa chọn quỹ đầu tư phù hợp trước khi tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư. Không những thế, trong thời gian hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư đang có hiệu lực, khách hàng có thể thực hiện việc chuyển đổi các quỹ đầu tư theo quy định.

Câu hỏi 179. Người tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư nên chọn hình thức đóng phí nào để có lợi nhất?

Trả lời: Người tham gia bảo hiểm liên kết đầu tư nên lựa chọn hình thức đóng phí phù hợp với điều kiện tài chính của mình. 

Nếu có ngay một khoản tiền lớn người tham gia bảo hiểm có thể lựa chọn hình thức đóng phí một lần. Số tiền phí bảo hiểm này sẽ được chuyển vào quỹ đầu tư do khách hàng lựa chọn để đầu tư thu lợi nhuận cho khách hàng. Số tiền phí đóng càng lớn, vốn công ty bảo hiểm mang đi đầu tư càng lớn, cơ hội thu lợi nhuận càng cao.

Nếu không có điều kiện đóng phí một lần khách hàng có thể lựa chọn hình thức đóng phí định kỳ (tháng, 3 tháng, 6 tháng, năm). Đóng phí hình thức này có nghĩa khách hàng sẽ tích lũy, đầu tư dần dần từng khoản tiền theo định kỳ. 

V. GIỚI THIỆU SẢN PHẨM BẢO HIỂM LIÊN KẾT NGÂN HÀNG

Câu hỏi 180. Ngân hàng và công ty bảo hiểm có thể hợp tác với nhau để gia tăng thêm quyền lợi của khách hàng không?

Trả lời: Trên thế giới sự kết hợp giữa ngân hàng và bảo hiểm trong việc cung cấp các dịch vụ tài chính là khá phổ biến. Sự hợp tác giữa ngân hàng và bảo hiểm không chỉ mang lại cho công ty bảo hiểm, ngân hàng nhiều lợi ích mà còn mang lại cho khách 
hàng những quyền lợi gia tăng.

Sự hợp tác giữa bảo hiểm ngân hàng được thực hiện qua ba hình thức sau:

- Bảo hiểm nhân thọ gắn với tiết kiệm ngân hàng
- Bảo hiểm nhân thọ gắn với tín dụng ngân hàng
- Kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng.

Câu hỏi 181. Ngân hàng có thể tham gia bảo hiểm cho ngƣời gửi tiền tại ngân hàng không?

Trả lời: Ngân hàng có thể hợp tác với công ty bảo hiểm nhân thọ để cung cấp cho khách hàng chương trình tài chính “bảo hiểm nhân thọ kết hợp tiết kiệm ngân hàng”. 

Thông qua chương trình này khách hàng sẽ được tham gia vào chương trình tài chính trọn gói, một cửa “tích luỹ tiết kiệm và bảo vệ tài chính cho gia đình”. Các bên tham gia vào hợp đồng “bảo hiểm kết hợp tiết kiệm ngân hàng”: 

- Ngân hàng: bên mua bảo hiểm và đóng phí bảo hiểm cho công ty bảo hiểm nhân thọ;

- Khách hàng: Là người được bảo hiểm và là chủ tài khoản tiết kiệm (hoặc người vay tiền) tại ngân hàng;

- Công ty bảo hiểm nhân thọ: Là bên cung cấp sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.

Câu hỏi 182. Khách hàng nhận đƣợc quyền lợi gì từ “Bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tiết kiệm ngân hàng”?

Trả lời: Người tham gia “Bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tiết kiệm ngân hàng” không chỉ thực hiện được mục tiêu tích lũy đầu tư (thông qua tiết kiệm ngân hàng) mà còn được bảo đảm hoàn thành mục tiêu đó nếu không may gặp phải rủi ro:

- Chương trình tiết kiệm định kỳ: Theo chương trình này khách hàng sẽ thực hiện tiết kiệm theo thuận với ngân hàng về thời hạn, lãi suất tiết kiệm. Cụ thể như sau:
+ Khách hàng lựa chọn số tiền tiết kiệm cố định đóng hàng tháng vào tài khoản tiết kiệm
+ Thời hạn đóng tiết kiệm do khách hàng lựa chọn
+ Hưởng lãi suất của ngân hàng
+ Nhận tiết kiệm khi đáo hạn.
- Chương trình bảo hiểm: Theo chương trình này, khi không may gặp rủi ro, chủ tài khoản tiết kiệm sẽ được bảo vệ tài chính theo hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.
+ Được bảo hiểm trước các rủi ro tử vong (do tai nạn, ốm đau, bệnh tật, tử tự) và thương tật toàn bộ vĩnh viễn do tai nạn, ốm đau, bệnh tật. 
+ Thời hạn bảo hiểm = Thời hạn tiết kiệm
+ Ngân hàng đóng phí bảo hiểm

Câu hỏi 183. Tại sao ngƣời vay tiền ngân hàng nên tham gia “Bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tín dụng ngân hàng”?

Trả lời: Nếu người vay tiền không may gặp rủi ro, gánh nặng trả nợ ngân hàng có thể đè nặng lên vai của người thân. Bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tín dụng ngân hàng sẽ bảo vệ người vay trước các rủi ro; giúp họ trả khoản tiền vay chưa trả hết cho ngân hàng.

Các bên trong hợp đồng bảo hiểm này bao gồm:

- Ngân hàng: Bên cho vay và có Quyền lợi có thể được bảo hiểm;

- Khách hàng

– Người vay tiền ngân hàng: Người được bảo hiểm, bên đi vay ngân hàng, bên mua bảo hiểm và đóng phí bảo hiểm;

- Công ty bảo hiểm: Bên cung cấp sản phẩm bảo hiểm nhân thọ

Câu hỏi 184. Khách hàng nhận được quyền lợi nào từ “Bảo hiểm nhân thọ kết hợp tín dụng ngân hàng”?

Trả lời: Bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tín dụng ngân hàng là sản phẩm bảo hiểm nhân thọ dành cho những người vay tiền ngân hàng. Người tham gia bảo hiểm này sẽ nhận được đồng thời hai quyền lợi cơ bản sau:

- Ngân hàng:
+ Vay tiền ngân hàng: số tiền vay và thời hạn khoản vay được thoả thuận với ngân hàng. Người vay tiền có trách nhiệm hoàn trả vốn, lãi cho ngân hàng theo đúng định kỳ đã thỏa thuận.
- Bảo hiểm: 
+ Được chấp nhận bảo hiểm tự động
+ Thời hạn bảo hiểm = thời hạn khoản vay
+ Phạm vi bảo hiểm: tử kỳ (bảo hiểm tử vong có thời hạn) và Thương tật toàn bộ vĩnh viễn
+ Số tiền bảo hiểm: Giảm dần tương ứng với số tiền vay

Câu hỏi 185. Ai là người được nhận quyền lợi bảo hiểm khi người được bảo hiểm trong hợp đồng “bảo hiểm nhân thọ kết hợp tín dụng ngân hàng” không may gặp rủi ro?

Trả lời: Mục đích chính của việc tham gia “Bảo hiểm nhân thọ kết hợp với tín dụng ngân hàng” là đảm bảo thanh toán các khoản tiền vay cho ngân hàng. Chính vì vậy, nếu người được bảo hiểm không may gặp rủi ro dẫn tới tử vong (hoặc thương tật toàn bộ vĩnh viễn) quyền lợi bảo hiểm sẽ được trả cho ngân hàng để thanh toán các khoản vay chưa được trả. Như vậy, người thừa kế hợp pháp của người được bảo hiểm sẽ không phải nhận trách nhiệm thanh toán các khoản nợ ngân hàng do người được bảo hiểm để lại.

Câu hỏi 186. Công ty bảo hiểm thực hiện phân phối bảo hiểm qua ngân hàng như thế nào?

Trả lời: Sự hợp tác giữa ngân hàng và bảo hiểm trong việc phân phối bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều lợi ích. Ngân hàng có điều kiện gia tăng thêm quyền lợi cho khách hàng. Công ty bảo hiểm tận dụng được nguồn khác hàng tiềm năng dồi dào từ ngân hàng. Sự hợp tác giữa ngân hàng và bảo hiểm trong phân phối bảo hiểm được thực hiện như sau:
- Ngân hàng làm đại lý cho các công ty bảo hiểm: Khách hàng khi tới giao dịch tại ngân hàng sẽ được nhân viên ngân hàng tư vấn bảo hiểm nhân thọ.
- Ngân hàng cung cấp dịch vụ chuyển tiền phí bảo hiểm cho công ty bảo hiểm.